فصل دوم : سیماى فاطمه زهرا: عصمت کبراى الهى
بخش اول : فاطمه (ع )در کلام معصومین
218- فاطمه (ع )حجت بر امامان
صورت روایت حضرت امام حسن علیه السلام است ، چنان که سید عبد الحسین طیب - طیب الله رمسه - آنرا نقل مرده است که : قال الامام عسگرى علیه السلام نحن حجج الله على خلقه ، و جدتنا فاطمه حجه علینا ؛ امام حسن عسکرى (ص )فرمودند: ما حجت هاى خداوندى بر بندگان هستیم و جده ما حضرت فاطمه زهرا، حجت بر ما است . (220)
219- لقب ام ابیها
در بیان ام ابیهاگوییم : آمده است که : روى فى مقابل الطالبین باسناده الى جعفر بن محمد عن ابیه ان فاطمه کانت تکنى ام ابیها . در عرف محاورات عامه پدر، دخترش را مادرمى خواند، و در فارسى به مادر جان و مادر عزیز و مادر گرامى و نظائر آنها صدا مى زند، و لکن در بیان حدیث بدین حد عرف عام نباید اکتفاء کرد؛ چنان که باز در عرف محاورات عامه ، اگر دخترى پدرش را خدمت کرده است و پذیرایى و پرستارى نموده است گویند: این دختر، درباره پدرش مادرى کرده است ، و حضرت صدیقه طاهره فاطمه علیه السلام بدین معنى نیز به رسول خدا صلى الله علیه وآله خدمت و زحمت مادرى اعمال نموده است .(221)
این کمترین گوید: این وجوه معانى ام ابیها را انکار نداریم ، ولکن سخن ما انیست که همانگونه در پیش اشارتى شده است عقل کل و نفس کل اءب و اءم اند و همه موجودات باذن الله سبحانه از این ابوین به وجود آمده اند؛ در غزلى گفته ام (دیوان - ص 208 )
و حضرت صدیقه طاهره ، مظهر اتم نفس کل است و بدین تفسیر انفسى اقوم ، آن جناب ام ابیها است ، تدبر ترشد ان شاء الله تعالى شاءنه .(222)
220- کلمه حسناى خداوندى
حضرت فاطمه علیهما سلام همانگونه که لیله القدر و یوم الله و کون جامع است ، اسمى از اسماى حسنى و کلمه اى از کلمات علیاى الهى است که خداى سبحان فرمود: و لله الاسماء الحسنى فادعوه بهاو حضرت امام صادق علیه السلام فرمود: قسم به خدا، ما آن اسماء حسناى الهى هستیم که خداوند از بندگانش عملى از بدون معرفت به ما نمى پذیرد. (223)
221- ادراک شب قدر
از پیغمبر خدا صلى الله علیه وآله روایت شده است که : هیچ حرفى از حروف قرآن نیست مگر است که او را هفتاد هزار معنى است .و همچنین فکرت و رؤیت خود را در مفاد حدیث یاد شده در فصل دوازدهم به کار ببر که امام صادق علیه السلام فرمود: هر کس فاطمه را آنسان که حق معرفت اوست شناخت ، همانا که لیله القدر را ادراک کرده است .
222- اسماى حسناى الهى
همانگونه که عقیله رسالت و معدن حکمت ، فاطمه فرزند رسول الله صلى الله علیه وآله لیله القدر و یوم الله و کون جامع بوده است ، همچنین اسمى از اسماى حسنى و کلمه اى از کلمات علیاى الهى نیز بوده است ، چنان که امام ابو عبدالله صادق علیه السلام در بیان و تفسیر قول خداى عز و جل : مر خداى را اسماء حسنى است ، پس او را بدان اسماء بخوانید.فرموده است : به خدا قسم ، ما آن اسماء حسناى الهى هستیم که خداوند عملى را از بندگان جز به معرفت ما قبول نمى کند.(224)
223- برگ بهشتى درخت نبوى
از ابن عباس روایت شد که گفت : رسول خدا صلى الله علیه وآله فرمود: من درختم و فاطمه حمل آن و على لقاح آن و حسن و حسین میوه آنند و دوستداران اهل بیت حقیقتا برگ بهشتى آنند.(225)
224- عظمت فاطمه (س )
در حدیث اشتقاق که : این فاطمه است و من فاطر آسمانها و زمینم ، دشمنانم را در روز فصل قضا (قیامت )از رحمت خود فطم (قطع )مى کنم و دوستان خویش را از آنچه باعث سرزنش و شین است فطم (قطع )مى کنم ، پس اسمى از اسم خویش براى وى مشتق کردم .
و رسول خدا صلى الله علیه وآله فرمود: اى فاطمه !الله تعالى از اسماء خود اسمى براى تو مشتق کرده و اسم الله ، فاطر است و تو فاطمه هستى . دانسته بودى که رحم از رحمان اشتقاق یافته ، پس بدان که ودیعه مصطفى ، فاطمه انسنه حوراء مطلع انوار علوى و مشکات ولوى و مادر امامان و صندوق دانش و وعاء معرفت است .(226)
225- درک لیله القدر
رسول خدا (ص )فرمود: هر کس را آنگونه که حق فاطمه است بشناسد، شب قدر را ادراک کرده است و علت نامگذارى آن حضرت به فاطمه آن است که خلایق از کنه معرفت وى بریده شدند، و به کنه معرفت وى نمى رسند.(227)
226- کنیه ام ابیها
روایت است که پیامبر صلى الله علیه وآله فاطمه را دوست مى داشت و او را به کنیه ام ابیهایعنى مادر پدر، مى خواند.
گویم ، چون عقل کل ، پدر است و نفس کل ، مادر، و موجودات از آن دو ظهور یافتند، و مادر انوار و فضایل ، فاطمیه ، عقیله رسالت و مظهر نفس کلیه بر وجه اتم است ، پس بنابر این تفسیر انفسى قویم از روایت ، آن جناب مادر پدر است که خاتمیت با وى است .(228)
227- دورى محب فاطمه از آتش
رسول خدا صلى الله علیه وآله فرمود: او را فاطمه نامیدم ؛ زیرا خداى او را و آن کس را که دوستش داشته باشد از آنش دور کرده است .(229)
228- عظمت معناى قرآن
پیامبر صلى الله علیه وآله روایت شده که : هیچ حرفى از حروف قرآن نیست مگر آنکه داراى هفتاد هزار معنا است .
و در روایت قبل اندیشه نما که فرمود: هر کس فاطمه را آنگونه که سزاوار است بشناسد، ادراک لیله القدر کرده است .(230)
229- ادراک شب قدر
در اثر صادقى چنین آمده : هر کس فاطمه را آنگونه که سزا است بشناسد، لیله القدر را ادراک کرده است .(231)
230- وجه تسمیه فاطمه
از ابى عبد الله علیه السلام ما را حدیث کرد که آن حضرت فرمود: انا انزلناه فى لیله القدر، لیله فاطمه است و قدر الله است ، پس آن کس که فاطمه را آنگونه که سزا است بشناسد، لیله القدر را ادراک کرده است .علت نامگذارى وى به فاطمه آن است که خلایق از معرفت فاطمه محروم و بریده شدند.(232)
231- نزول یازده قرآن ناطق در دامان زهرا(س )
حضرت امام صادق علیه السلام جده اش ، حضرت صدیقه طاهره فاطمه زهرا، را لیله القدر معرفى فرمود. چرا حضرت صدیقه علیهما سلم لیله القدر نباشد، و حال آن که یازده قرآن ناطق در این لیله نازل شده است ؟حدیث یاد شده خیلى بلند و متضمن مباحثى عرشى است .(233)
232- پرورش یافتگان دامان پاک زهرا(س )
فاطمه علیهما سلام لیله القدر یازده کلام الله ناطق است ، که امام صادق علیه السلام فرمود: کسى که حق معرفت به آن حضرت را پیدا کند، یعنى به درستى او را بشناسد، لیله القدر را ادراک کرده است .
و آن مریم علیهما سلام که مادر عیسى روح الله است ، خداوند سبحان فرمود: واذکر فى الکتاب مریم اذانتبذت من اهلها مکانا شرقیا فاتخذت من دونهم حجابا فارسلنا الیها روحنا فتمثل لها بشرا سویا (234)
233- درک لیله القدر
نظایر آنها تدبر بفرما، اقرا وارق .
این فاطمه علیهما سلام است که لیله القدر یازده کلام الله ناطق است ، که امام صادق علیه السلام فرمود: کسى که حق معرفت به آن حضرت پیدا کند، یعنى به درستى او را بشناسد، لیله القدر را ادراک کرده است .(235)
234- نوشیدن شیر ایمان
جناب جابر - رضوان الله تعالى علیه - در روز اربعین ، از شهادت کعبه عاشقین حضرت سید الشهداء علیه السلام ، محروم شد و به زیارت تربتش تشرف حاصل کرد، در زیارت نامه اش به امام علیه السلام عرض کرده است که از پستان ایمان شیر خوردى .(236)
235- فاطمه (س ) لیله قدر است
امام صادق علیه السلام فرمود: حضرت فاطمه علیهما سلام لیله القدر است .حدیث در تفسیر فرات کوفى در ضمن سوره قدر روایت شده است . انسان نخستین بار از این حدیث قرآن منتقل مى شود که قرآن در شب قدر نازل شده است ، و انسان کامل قرآن ناطق است ، و حضرت فاطمه علیهما سلام مادر یازده قرآن ناطق است ، باید بدین مناسبت آن حضرت لیله القدر باشد
بخش اول : فاطمه (ع )در کلام معصومین
218- فاطمه (ع )حجت بر امامان
صورت روایت حضرت امام حسن علیه السلام است ، چنان که سید عبد الحسین طیب - طیب الله رمسه - آنرا نقل مرده است که : قال الامام عسگرى علیه السلام نحن حجج الله على خلقه ، و جدتنا فاطمه حجه علینا ؛ امام حسن عسکرى (ص )فرمودند: ما حجت هاى خداوندى بر بندگان هستیم و جده ما حضرت فاطمه زهرا، حجت بر ما است . (220)
219- لقب ام ابیها
در بیان ام ابیهاگوییم : آمده است که : روى فى مقابل الطالبین باسناده الى جعفر بن محمد عن ابیه ان فاطمه کانت تکنى ام ابیها . در عرف محاورات عامه پدر، دخترش را مادرمى خواند، و در فارسى به مادر جان و مادر عزیز و مادر گرامى و نظائر آنها صدا مى زند، و لکن در بیان حدیث بدین حد عرف عام نباید اکتفاء کرد؛ چنان که باز در عرف محاورات عامه ، اگر دخترى پدرش را خدمت کرده است و پذیرایى و پرستارى نموده است گویند: این دختر، درباره پدرش مادرى کرده است ، و حضرت صدیقه طاهره فاطمه علیه السلام بدین معنى نیز به رسول خدا صلى الله علیه وآله خدمت و زحمت مادرى اعمال نموده است .(221)
این کمترین گوید: این وجوه معانى ام ابیها را انکار نداریم ، ولکن سخن ما انیست که همانگونه در پیش اشارتى شده است عقل کل و نفس کل اءب و اءم اند و همه موجودات باذن الله سبحانه از این ابوین به وجود آمده اند؛ در غزلى گفته ام (دیوان - ص 208 )
| کیست مانند تو فرزند کریم الابوین |
| نفس کل مادرى و عقل کل او را پدرى |
220- کلمه حسناى خداوندى
حضرت فاطمه علیهما سلام همانگونه که لیله القدر و یوم الله و کون جامع است ، اسمى از اسماى حسنى و کلمه اى از کلمات علیاى الهى است که خداى سبحان فرمود: و لله الاسماء الحسنى فادعوه بهاو حضرت امام صادق علیه السلام فرمود: قسم به خدا، ما آن اسماء حسناى الهى هستیم که خداوند از بندگانش عملى از بدون معرفت به ما نمى پذیرد. (223)
221- ادراک شب قدر
از پیغمبر خدا صلى الله علیه وآله روایت شده است که : هیچ حرفى از حروف قرآن نیست مگر است که او را هفتاد هزار معنى است .و همچنین فکرت و رؤیت خود را در مفاد حدیث یاد شده در فصل دوازدهم به کار ببر که امام صادق علیه السلام فرمود: هر کس فاطمه را آنسان که حق معرفت اوست شناخت ، همانا که لیله القدر را ادراک کرده است .
222- اسماى حسناى الهى
همانگونه که عقیله رسالت و معدن حکمت ، فاطمه فرزند رسول الله صلى الله علیه وآله لیله القدر و یوم الله و کون جامع بوده است ، همچنین اسمى از اسماى حسنى و کلمه اى از کلمات علیاى الهى نیز بوده است ، چنان که امام ابو عبدالله صادق علیه السلام در بیان و تفسیر قول خداى عز و جل : مر خداى را اسماء حسنى است ، پس او را بدان اسماء بخوانید.فرموده است : به خدا قسم ، ما آن اسماء حسناى الهى هستیم که خداوند عملى را از بندگان جز به معرفت ما قبول نمى کند.(224)
223- برگ بهشتى درخت نبوى
از ابن عباس روایت شد که گفت : رسول خدا صلى الله علیه وآله فرمود: من درختم و فاطمه حمل آن و على لقاح آن و حسن و حسین میوه آنند و دوستداران اهل بیت حقیقتا برگ بهشتى آنند.(225)
224- عظمت فاطمه (س )
در حدیث اشتقاق که : این فاطمه است و من فاطر آسمانها و زمینم ، دشمنانم را در روز فصل قضا (قیامت )از رحمت خود فطم (قطع )مى کنم و دوستان خویش را از آنچه باعث سرزنش و شین است فطم (قطع )مى کنم ، پس اسمى از اسم خویش براى وى مشتق کردم .
و رسول خدا صلى الله علیه وآله فرمود: اى فاطمه !الله تعالى از اسماء خود اسمى براى تو مشتق کرده و اسم الله ، فاطر است و تو فاطمه هستى . دانسته بودى که رحم از رحمان اشتقاق یافته ، پس بدان که ودیعه مصطفى ، فاطمه انسنه حوراء مطلع انوار علوى و مشکات ولوى و مادر امامان و صندوق دانش و وعاء معرفت است .(226)
225- درک لیله القدر
رسول خدا (ص )فرمود: هر کس را آنگونه که حق فاطمه است بشناسد، شب قدر را ادراک کرده است و علت نامگذارى آن حضرت به فاطمه آن است که خلایق از کنه معرفت وى بریده شدند، و به کنه معرفت وى نمى رسند.(227)
226- کنیه ام ابیها
روایت است که پیامبر صلى الله علیه وآله فاطمه را دوست مى داشت و او را به کنیه ام ابیهایعنى مادر پدر، مى خواند.
گویم ، چون عقل کل ، پدر است و نفس کل ، مادر، و موجودات از آن دو ظهور یافتند، و مادر انوار و فضایل ، فاطمیه ، عقیله رسالت و مظهر نفس کلیه بر وجه اتم است ، پس بنابر این تفسیر انفسى قویم از روایت ، آن جناب مادر پدر است که خاتمیت با وى است .(228)
227- دورى محب فاطمه از آتش
رسول خدا صلى الله علیه وآله فرمود: او را فاطمه نامیدم ؛ زیرا خداى او را و آن کس را که دوستش داشته باشد از آنش دور کرده است .(229)
228- عظمت معناى قرآن
پیامبر صلى الله علیه وآله روایت شده که : هیچ حرفى از حروف قرآن نیست مگر آنکه داراى هفتاد هزار معنا است .
و در روایت قبل اندیشه نما که فرمود: هر کس فاطمه را آنگونه که سزاوار است بشناسد، ادراک لیله القدر کرده است .(230)
229- ادراک شب قدر
در اثر صادقى چنین آمده : هر کس فاطمه را آنگونه که سزا است بشناسد، لیله القدر را ادراک کرده است .(231)
230- وجه تسمیه فاطمه
از ابى عبد الله علیه السلام ما را حدیث کرد که آن حضرت فرمود: انا انزلناه فى لیله القدر، لیله فاطمه است و قدر الله است ، پس آن کس که فاطمه را آنگونه که سزا است بشناسد، لیله القدر را ادراک کرده است .علت نامگذارى وى به فاطمه آن است که خلایق از معرفت فاطمه محروم و بریده شدند.(232)
231- نزول یازده قرآن ناطق در دامان زهرا(س )
حضرت امام صادق علیه السلام جده اش ، حضرت صدیقه طاهره فاطمه زهرا، را لیله القدر معرفى فرمود. چرا حضرت صدیقه علیهما سلم لیله القدر نباشد، و حال آن که یازده قرآن ناطق در این لیله نازل شده است ؟حدیث یاد شده خیلى بلند و متضمن مباحثى عرشى است .(233)
232- پرورش یافتگان دامان پاک زهرا(س )
فاطمه علیهما سلام لیله القدر یازده کلام الله ناطق است ، که امام صادق علیه السلام فرمود: کسى که حق معرفت به آن حضرت را پیدا کند، یعنى به درستى او را بشناسد، لیله القدر را ادراک کرده است .
و آن مریم علیهما سلام که مادر عیسى روح الله است ، خداوند سبحان فرمود: واذکر فى الکتاب مریم اذانتبذت من اهلها مکانا شرقیا فاتخذت من دونهم حجابا فارسلنا الیها روحنا فتمثل لها بشرا سویا (234)
233- درک لیله القدر
نظایر آنها تدبر بفرما، اقرا وارق .
این فاطمه علیهما سلام است که لیله القدر یازده کلام الله ناطق است ، که امام صادق علیه السلام فرمود: کسى که حق معرفت به آن حضرت پیدا کند، یعنى به درستى او را بشناسد، لیله القدر را ادراک کرده است .(235)
234- نوشیدن شیر ایمان
جناب جابر - رضوان الله تعالى علیه - در روز اربعین ، از شهادت کعبه عاشقین حضرت سید الشهداء علیه السلام ، محروم شد و به زیارت تربتش تشرف حاصل کرد، در زیارت نامه اش به امام علیه السلام عرض کرده است که از پستان ایمان شیر خوردى .(236)
235- فاطمه (س ) لیله قدر است
امام صادق علیه السلام فرمود: حضرت فاطمه علیهما سلام لیله القدر است .حدیث در تفسیر فرات کوفى در ضمن سوره قدر روایت شده است . انسان نخستین بار از این حدیث قرآن منتقل مى شود که قرآن در شب قدر نازل شده است ، و انسان کامل قرآن ناطق است ، و حضرت فاطمه علیهما سلام مادر یازده قرآن ناطق است ، باید بدین مناسبت آن حضرت لیله القدر باشد
تاریخ : جمعه 88/2/25 | 12:22 عصر | نویسنده : عبد الزهرا | نظرات ()